Bizden Haberler

KORONAVİRÜS NEDENİYLE İŞ HAYATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

27 Mart 2020

İşyerlerinde çalışma sürelerinin azaltılması veya durdurulması hallerine ilişkin olarak KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDE iyileştirmeler yapılmıştır. Yeni koronavirüs Covid-19 nedeniyle 30.06.2020 tarihine kadar kısa çalışma ödeneği talep edilmesi halinde işten çıkartılmamak kaydı ile son 120 gün sigortalılık 60 güne, son 3 yılda 600 gün sigortalı olma şartı da 450 gün olarak değiştirilmiştir. Bu şartları sağlamayanlar ise bir önceki işsizlik ödeneği almışsa kalan tutarı kadar kısa çalışma ödeneğinden faydalanacaktır.
Zorunlu nedenlerle veya çeşitli sebeplerden dolayı işin durması, iş yerinin tatil edilmesi veya işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işçinin çalışmadığı sürelerin daha sonra çalışılarak telafi edilmesi İş hukukuna göre telafi çalışması olarak tanımlanmıştır. Telafi çalışması 2 ay yerine 4 aya çıkarılmıştır. İşveren en geç 4 ay içinde çalışılmayan günleri telafi edebilecektir. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.

İşverenlere 2020 yılına ilişkin olarak prim desteği getirilmiştir. 2019 yılı aynı ayında (o ayda bildirge yoksa bir sonraki ayda, 2019 öncesi işyeri olmakla beraber 2019 da hiç bildirge yoksa işyeri 2020 de açılmış gibi değerlendirilir) günlük kazancı 128 TL ve altında olan gün sayısının eğer İşyeri 2020 yılında açılmışsa tüm prim gün sayısının toplamı ile 2,5 TL çarpılarak bulunacak tutar kadar prim o ay ki bildirgede ödemesi gereken prim tutarını geçmemek üzere eksik ödenecektir. Ancak prim ve diğer borçları olmamak, bildirgeleri gününde ödemek, 2020 yılında sigortasız işçi çalıştırmamak zorunludur. Yine 2019 Ocak ile Kasım ayları arasındaki en düşük sigortalı olduğu dönemden daha az sigortalı bildirmesi halinde destekten faydalanamaz. ( 5510 S.K. Geçici Madde 80 )
Maliye bakanlığınca 01 Nisan 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihleri arasındaki dönem ilan edilen sektörler için mücbir sebep olarak ilan edilmiştir. Bu dönem tarihlerine isabet eden tüm yükümlülüklerin vadesi yasa gereği 15 gün süre de eklenerek 15 Temmuz 2020 tarihine ertelenmiştir.
Havayolu taşımacılığı geçici olarak 01 Nisan 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihleri arasında % 18 yerine % 1 olarak uygulanacaktır.
Bu dönemle ilgi olarak yapılan sözleşmelerde ifanın imkansızlığı durumu ortaya çıkacağından Türk Borçlar Kanunun 136-138.madde hükümlerinin ana cümlesi olan “sözleşme kapsamındaki tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle imkânsızlaşırsa, borçlu o yükümlülüklerini yerine getirmekten kurtulur.” Hükmüne uygulama alanı doğmuştur.
İş yeri kira bedelinin 1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek kısmının ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmaz.
Yine Çek hamili yani çeki elinde bulunduran TTK 811. Maddesindeki mücbir sebepler nedeniyle süresinde çek tahsile gidemez yada protesto ettiremezse ek süre de bu işlemi yapabilecektir. 811. Madde deki diğer şartların da birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Karşılıksız çek düzenleme suçundan 24/3/2020 tarihine kadar mahkûm olanların cezaları durdurulur. Ancak borçlu üç ay içinde 1/10’ununu alacaklıya ödemek zorundadır. Kalanını 3 aydan sonra 2 ay ara ile 15 taksitte ödemesi halinde mahkumiyeti geriye dönük kalkar. Eğer borçlu 3 ay içindeki tutarı veya birden fazla taksiti ödemediği takdirde alacaklı şikayeti üzerine ceza kaldığı yerden infaz edilir.
Turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden, 01.04.2020 ile 30.06.2020 tarihleri arasındaki kira, hasılat payı, irtifak bedeli, ecrimisil v.b. ödemeler altı ay ertelenecek ve zam veya faiz uygulanmayacaktır.
Konaklama Vergisinin yürürlük tarihi 01.04.2020 yerine 01.01.2021 olarak değiştirilmiştir.
Covid-19 salgını nedeniyle yargıda bazı düzenlemelere gidilmiştir. Buna göre; Dava ve icra takibi işlemleri 13.03.2020 tarihinden ve icra takip süreleri 23.03.2020 tarihinden itibaren 30.04.2020 tarihine kadar durdurulmuştur. Durdurulan süreler 01 Mayıs 2020 tarihinden itibaren yeniden başlar ancak kalan süre 15 günden az olamaz. İşlem ve sürelerin durdurulması kapsamında olmayan haller mevcuttur.
Covid- 19 salgınından etkilenen ve esnaf odalarına bağlı esnafların 24 Mart 2020 tarihinde alınan Cumhurbaşkanlığı Kararı gereği çalışan sayılarını azaltmamaları kaydıyla kredi borç taksitleri faiz hesaplanarak 01 Nisan 2020 tarihinden sonra 30 Haziran 2020 ye kadar ötelenecektir. Diğer taksitleri de ötelecektir.
Emeklilere yapılacak asgari ödeme 1.000 TL’den 1.500 TL’ye artırılmıştır.
Kredi kullananlardan anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup ödeyemeyenler ile karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçları olanlar 31.12.2020 tarihine kadar borçlarını ödeme veya yapılandırmaları halinde finansal kuruluşlardaki olumsuz risk ve sicilleri dikkate alınmaz.
Halk Bankasınca esnaf ve sanatkarlarımıza Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında “Esnaf Destek Paketi” ile İşletme Kredisi kullanıma sunuldu. 25.000 TL limitli % 4,5 Faizli 36 ay taksitli olacaktır.
Kamu bankalarının kredi desteğine özel bankalar da dahil oldu. KGF kefaletiyle iki yeni kredi mekanizması hayata geçiriliyor. Çek ödemesi için 10 milyon liraya kadar, işletme sermayesi için ise 25 milyon liraya kadar kredi verilecek. Koronavirüsün ekonomik hayata etkilerini azaltmak için kamu bankalarının başlattığı düşük faizli kredi kampanyasına iki ayrı modelde özel bankalar da dahil oldu. Kredi Garanti Fonu kefalet desteğiyle, kesilmiş çeklerin ödenebilmesi için 10 milyon liraya, genel işletme sermayesi desteği için ise ciroya bağlı olarak 25 milyon liraya kadar kredi kullandırılacak. Her iki kredi türünün de vadesi 12 ay faizi yüzde 9.5 olarak belirlendi. Çek destek kredisi yanı sıra firmalara, yine KGF kefaletiyle Ekonomik İstikrar Kalkanı Kredi Desteği sağlanacak. 2020 yılı Şubat ayı sonu itibarıyla kayıtlı çalışan sayısını vade boyunca korumayı taahhüt eden şirketlere, yine 3 ay ödemesiz, toplam 12 ay vade ve yüzde 9.5 faizle kredi kullandırılacak. Bu kredide de cirosu 25 milyon liraya kadar olan şirketler için üst limit 5 milyon lira, 25-125 milyon cirolu şirketler için üst limit 25 milyon lira, 125 milyon üzeri cirolu şirketler için ise üst limit 50 milyon lira olarak belirlendi.
3 kamu bankası tarafından başta KOBİ'ler olmak üzere kurumsal ve ticari ölçekteki firmaların işletme sermayesi ihtiyaçları için işçi çıkarmamak şartıyla yüzde 7.5 faizle indirimli "İşe Devam Kredi Desteği" hayata geçirildi. İlk 6 ay anapara ve faiz ödemesi olmayan kredi yüzde 7.5 faiz ve 36 ay vade ile kullandırılacak.
Kredi Garanti Fonu destekli kredi çalışmaları devam etmektedir.

RIZA SÖNMEZ

Mali Müşavir